Mieszkańcy Kozienic i Ziemi Kozienickiej od wieków czynnie brali udział w obronie Rzeczpospolitej Polskiej . Kozienice jako osada a następnie miasto w dobrach królewskich , dostarczało rekruta i dobra materialne dla wojska . To w Puszczy Kozienickiej robiono zapasy i tu powstał most spławiony i użyty do przeprawy wojsk , które walczyły w bitwie pod Grunwaldem w 1410 r.
6 kwietnia 1656 r. pod Kozienicami rozegrała się bitwa o którą Henryk Sienkiewicz opisał w Potopie „ Wreszcie pod Kozienicami wpadli na ośm chorągwi szwedzkich, pod wodzą Torneskilda. Laudańska, idąca w przodku, pierwsza dojrzała nieprzyjaciela i nie odetchnąwszy nawet, natychmiast skoczyła ku niemu w dym. Drugi poszedł Szandarowski , trzeci Wąsowicz, czwarty Stapkowski. Szwedzi mniemając, że z jakimiś partiami mają do czynienia, stawili w otwartym polu czoło i w dwie godziny później nie pozostała jedna żywa dusza, która by mogła do margrabiego dobiec i krzyknąć, że to Czarniecki idzie. Po prostu rozniesiono na szablach owe ośm chorągwi, świadka klęski nie zostawując. Po czym ruszyli, jakby kto sierpem rzucił, do Magnuszewa, szpiegowie bowiem dali znać, iż margrabia badeński z całym wojskiem w Warce się znajduje. „
W kampanii kościuszkowskiej brali udział Ułani królewscy PUŁK 1-szy JKMci i RZPLITEJ LEKKIEJ JAZDY ( czyli ułani królewscy nadworni ) którzy stacjonowali w Kozienicach w 1794 roku pod komendą pułkownika Franciszka Wojciechowskiego uczestniczyli w bitwach : Warszawa 1.IV.1794 , Nowy Dwór 26.IV.1794 , Słonim 3.VIII.1794 , Zegrze 18.VIII.1794 , Krupczyce 16.XI.1794 , Brześć 17.IX.1794 , Maciejowice 10.X.1794 , Praga 4.XI.1794 . Niestety pomimo zwycięskich bitew ,zabrakło woli politycznej i Rzeczpospolita Polska uległa zaborcą .
W powstaniu listopadowym na Ziemi Kozienickiej rozegrała się 19 lutego 1831 zwycięska bitwa pod Nową Wsią , a w powstaniu styczniowym 15 lutego 1863 roku bitwa pod Lipą koło Głowaczowa oraz pod Świerżami.
Lata I Wojny Światowej przyniosły ludności Ziemi Kozienickiej zniszczenie i straty , ale i nową nadzieje gdy 22–26 października 1914 roku w bitwie pod Laskami po latach zaborów walczył polski żołnierz tworzący Legiony pod komendą Józefa Piłsudskiego , a następnie działała Komenda Grupy Polskich Legionów i Oddział Garnizonowy oraz Stacja Zborna w Kozienicach . W uznaniu wielkich zasług dla wywalczenia wolności dla Polski 18 marca 1926 roku Rada Miejska Kozienic nadał tytuł honorowego obywatela Kozienic Józefowi Piłsudskiemu .